เทรนด์ที่มาแรงในตอนนี้คือ Circular Economy ดังนั้นพี่วาฬจะขอพาทุกคนมารู้จักคำคำนี้กัน แล้วทุกคนรู้มั้ยว่าขนาดแบรนด์ดังอย่าง Apple ยังใช้แนวคิดนี้เลยนะครับ
สวัสดีครับทุกคน วันนี้พี่วาฬก็ขอมานำเสนอประเด็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับ Circular Economy หรือระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนว่าคำนี้หมายถึงอะไร เพราะคำนี้กำลังเป็นกระแสที่ได้รับความนิยมกันทั่วโลกเลยก็ว่าได้ครับ นอกจากนี้พี่วาฬมีตัวอย่าง Circular Economy ของแบรนด์ต่างประเทศที่น่าสนใจมาแนะนำ และโปรเจกต์ที่น่าสนใจของไทยอย่าง Upcycling the Oceans และ Plastic Circular Economy จะเป็นโปรเจกต์แบบไหน มาทราบพร้อมกันเลยครับ
Circular Economy คืออะไร?
ก่อนอื่นเรามาทราบคำนิยามกันครับ Circular Economy หรือระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน คือ การวางแผนและออกแบบวัสดุที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้และไม่ก่อให้เกิดขยะ ซึ่งภาคอุตสาหกรรมจะเป็นผู้ดำเนินแผนการนี้ นอกจากจะช่วยเหลือสิ่งแวดล้อมแล้ว ยังถือเป็นการสร้างกำไรให้กับผู้ประกอบการด้วยที่สามารถนำวัสดุส่วนนั้นมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ กล่าวได้อีกนัยว่า Circular Economy คือการศึกษา การออกแบบ และการทำงานของธรรมชาติให้เกิดการหมุนเวียนผ่านการใช้วัสดุที่มี ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และไม่เกิดของเหลือขึ้นเลยเหมือนคำกล่าวที่ว่า “สสารทุกอย่างไม่มีวันสูญหายไปจากโลก”
การนำรูปแบบ Circular Economy มาใช้ ก็เนื่องจากในปัจจุบันเกิดปัญหาด้านทรัพยากรหลายประการ จากการผลิตที่มากเกินความจำเป็น และการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่ได้คำนึงประโยชน์สูงสุดจนทำให้ท้ายที่สุดทรัพยากรเหล่านั้นต้องกลายมาเป็นขยะ เพราะรูปแบบเศรษฐกิจแบบเดิม (Linear Economy) มีแนวคิดว่า ทรัพยากร-ผลิต-ทิ้ง (Take-Make-Dispose) ทำให้เกิดปัญหาด้านทรัพยากรที่ไม่เพียงพอและปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น ปัญหาโลกร้อน เป็นต้น
Circular Economy ที่น่าสนใจ
ตอนนี้มีหลายแบรนด์ทั่วโลกเริ่มปรับตัวมาใช้ระบบนี้มากขึ้น พี่วาฬขอยกตัวอย่าง Circular Economy จาก Apple แบรนด์ผู้ผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เปิดโอกาสให้ลูกค้านำมือถือไอโฟนเครื่องเก่ามาแลกเปลี่ยนเป็นส่วนลดในการซื้อโทรศัพท์ไอโฟนเครื่องใหม่ ถือว่าเป็นการได้ประโยชน์ทั้งจากฝั่งผู้ผลิตที่สามารถนำมือถือของลูกค้าไปแยกส่วนเพื่อนำไปแปรรูปผลิตเป็นส่วนประกอบใหม่ๆ และกับทางลูกค้าที่ได้รับส่วนลด ยังถือเป็นการสร้าง Brand Royalty อีกด้วยนะฮะ มาต่อกันที่ฝั่งของแบรนด์รองเท้ากีฬาดังอย่าง Nike มีออกนโยบายในการผลิตว่าเสื้อผ้าและรองเท้าของตนจะต้องผลิตจากวัสดุรีไซเคิลและวัตถุดิบที่เหลือใช้จากโรงงานไม่น้อยกว่า 90% แน่นอนว่าการตัดสินใจแบบนี้ก็ทำให้ถูกอกถูกใจเหล่าสาวกของแบรนด์นี้ไม่น้อยเลย และตอนนี้ก็มีผู้ผลิตหน้ากากอนามัยจากขวดพลาสติกรีไซเคิลขึ้นมาถึง 2 เจ้า นั่นก็คือ Adidas และ ‘Beta (MSK)’ โดยบริษัท Petit Pli
Upcycling the Oceans, Thailand
Circular Economy ของไทยก็มีเช่นกันนะครับ ตามที่เกริ่นไปถึง Upcycling the Oceans ซึ่งได้รับความร่วมมือจากบริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) หรือ GC, การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) และมูลนิธิ อีโคอัลฟ์ ซึ่งโปรเจกต์นี้ได้เริ่มต้นจาก Upcycling the Oceans ที่ประเทศสเปน ภายใต้แนวคิดระบบเศรษฐกิจ Circular Economy ที่นำขยะพลาสติกจากทะเลเมดิเตอร์เรเนียนมาแปรรูปเป็นสินค้าแฟชั่น ในส่วนของประเทศไทยนั้นมีความมุ่งหวังที่จะที่จะทำให้ปัญหาขยะในท้องทะเลลดลงด้วยการนำขยะในท้องทะเลมาหมุนเวียนใช้เป็นวัสดุในการสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าพร้อมทั้งส่งเสริมการท่องเที่ยวที่รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม โดยวางรากฐานจากการพัฒนาความรู้ให้แก่ผู้ประกอบการ ชุมชน นักท่องเที่ยวโดยให้ความรู้ในการจัดการขยะเพื่อนำไปแปรรูปต่อตามแนวคิดระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน พร้อมทั้งอนุรักษ์ทะเลไทยอย่างยั่งยืน ขั้นตอนต่อมาคือการสร้างประสบการณ์และการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการ ชุมชนและนักท่องเที่ยว โดยมีขั้นตอนมีดังนี้
- การจัดกิจกรรมการดำน้ำเก็บขยะจากทะเล และจัดวางถังขยะที่มีรูปแบบเฉพาะของโครงการไว้ในชุมชนและแหล่งท่องเที่ยวที่เกาะเสม็ด จังหวัดระยอง และจังหวัดภูเก็ต
- การจัดเก็บ คัดแยก และแปรรูปขยะโดยมีเป้าหมายการเก็บขยะที่ 20 ตันแล้ว การจัดเก็บ คัดแยก และแปรรูปขยะพลาสติกด้วยนวัตกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและนำไปผลิตสินค้าแฟชั่น เช่น เสื้อ กางเกงขาสั้น กระเป๋า รวมถึงยังเอาขยะพลาสติก PET ไปแปรรูปเป็นเส้นใยเพื่อทอเป็นผืนผ้า และแปรรูปขยะพลาสติก PE ให้เป็นเม็ดพลาสติกเพื่อนำไปผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เพื่อให้ตอบแนวคิด Circular Economy อย่างมีประสิทธิภาพ
- ขั้นตอนสุดท้ายคือการจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการแปรรูปขยะ
Plastic Circular Economy ของไทยก็เจ๋งไม่แพ้ใคร
อีกตัวอย่างที่น่าสนใจคือโปรเจกต์ Plastic Circular Economy ขอบอกว่าโปรเจกต์นี้ คือการสร้างมูลค่าให้กับขยะแบบพลาสติกอีกครั้ง ดำเนินโดยบริษัทในกลุ่มปตท. ประกอบด้วยบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) บริษัท ไทยออยล์ จำกัด (มหาชน) บริษัท ไออาร์พีซี จำกัด (มหาชน) บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) และ บมจ. ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก ที่ได้ประยุกต์เอาแนวคิดของหลัก Circular Economy มาใช้ คือเป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้คุ้มค่ามากที่สุดเพื่อลดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม โดยนำพลาสติกที่มีในองค์กรไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์แบบอื่น ๆ ทั้งสิ่งของตกแต่งในคาเฟ่อเมซอน ป้ายเมนู และแก้วกาแฟทำมาจากถุงเมล็ดกาแฟ นอกจากการแปรรูปพลาสติกภายในองค์กรแล้ว ยังมีการนำเครื่องย่อยเศษอาหารที่จะเปลี่ยนเศษอาหารไปเป็นปุ๋ยเพื่อใช้ในภาคเกษตรกรรมต่อเนื่องได้อีกด้วยครับ พี่วาฬขอบอกเลยว่าโปรเจกต์ Plastic Circular Economy นี่ถือเป็นการใช้ทรัพยากรได้อย่างรู้คุณค่าและแถมยังช่วยเป็นการลดการเกิดแก๊สเรือนกระจกอย่างแก๊สมีเทนที่เกิดการเศษอาหาร นั่นก็แปลว่าโปรเจกต์นี้ช่วยลดปัญหาโลกร้อนได้นั่นเองครับ
จะเห็นได้ว่าไม่ได้มีแต่ต่างประเทศเท่านั้นที่นำแนวคิด Circular Economy มาปรับใช้เท่านั้นนะครับ แต่ประเทศไทยเราเองก็มีการนำแนวคิด Circular Economy มาใช้เช่นกัน ทั้งจาก Upcycling the Oceans และ Plastic Circular Economy อย่างไรก็ตามคงจะดีไม่น้อยเลยหากภาคธุรกิจต่าง ๆ หันมาปรับการทำธุรกิจโดยยึดแนวคิด Circular Economy มากขึ้นเพื่อให้เศรษฐกิจเติบโตไปควบคู่กับสิ่งแวดล้อมที่ดีให้อยู่กับเราไปนานๆ และสามารถส่งต่อทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมที่ดีกับคนรุ่นถัดไปได้ครับ
แหล่งที่มา:
https://mgronline.com/qol/detail/9620000116242
https://positioningmag.com/1311058
https://library2.parliament.go.th/ebook/content-issue/2562/hi2562-010.pdf
